HILVERSUM, LAREN - De uitzending van KRO's Netwerk over de ramp in 1957 met het KLM·toestel de Neutron gaat de omroep en de programmakers Sven Kockelmann en Fons de Poel geld kosten. Volgens de Amsterdamse rechtbank heeft Netwerk in 1999 ten onrechte de suggestie gewekt dat gezagvoerder Rob de Roos uit Laren onder invloed van drank heeft gestunt.

De crash in voormalig Nieuw Guinea was met 58 doden de grootste vliegramp in de Nederlandse luchtvaart, voor Tenerife. De rechtbank beeft na een anderhalf jaar durend proces de familie van de KLM-vlieger, onder wie de zoon, de weduwe en de broer van de gezagvoerder, in het gelijk gesteld. Kockelmann en De Poel moeten zelf 7500 EURO smartengeld betalen. De omroep is veroordeeld tot het betalen van juridische kosten die de familie heeft moeten maken, ongeveer 92.000 gulden (41.747 EURO). Ook moet Netwerk binnen vier weken een gesproken rectificatie uitzenden.

De rechtbank heeft veel kritiek op de handelwijze van Netwerk. De belangrijkste getuige voor geruchten over stuntvliegen en drankgebruik is barman Thijssen. Maar hij blijkt, zoals deze krant vlak na de uitzending al onthulde, op de avond van het vertrek helemaal niet te hebben gewerkt. In de reportage wordt via oude foto's van drinkend marinepersoneel en een voice-over de suggestie gewekt dat er drankgebruik in het spel was. Netwerk heeft in de ogen van de rechters 'onvoldoende diepgaand journalistiek onderzoek' gepleegd om de beweringen van Thijssen te checken.

De rechtbank vindt het verwijtbaar dat Netwerk ruim veertig jaar na de ramp niet de moeite heeft genomen om de dossiers van de Raad voor de Luchtvaart te bestuderen. 'Daartoe was temeer reden geweest omdat de KRO met de uitzending beoogde een mogelijk onvolledig onderzoek naar de ramp aan de kaak te stellen'. De uitzending vond vlak voor het begin van de parlementaire enquête naar de Bijlmerramp plaats.

In de uitzending kondigde PvdA-kamerlid Van Gijzel aan heropening van het onderzoek te vragen. Volgens de rechtbank baseerde Van Gijzel zich hierbij op onjuiste informatie over barman Thijssen die hij van redacteur Kockelmann had gekregen. De Raad voor de Transportveiligheid wees later heropening af, bij gebrek aan nieuwe feiten. De geruchten waren destijds al voldoende onderzocht.

De rechtbank vindt dat de belangen van familie De Roos zwaarder wegen dan het recht op vrije meningsuiting van de KRO. Een ernstige beschuldiging uitzenden is in bijzondere omstandigheden toelaatbaar vanwege het publieke belang. Maar dan mag van programmamakers worden verwacht dat ze de beschuldiging baseren op 'onderzoek dat aan de hoge eisen van zorgvuldigheid voldoet'. Dat is, concluderen de rechters, 'hier niet het geval'.

De nabestaanden van de verongelukte gezagvoerder zijn heel blij met het oordeel. "Eindelijk gerechtigheid", zegt zoon Rob de Roos. Het is nog niet bekend of de KRO in hoger beroep gaat "We beraden ons nog op de uitspraak", aldus een woordvoerster. De zaak krijgt een vervolg. De familie heeft bij de Raad voor de Journalistiek een klacht ingediend tegen de programmamakers. Advocaat Vreede: ,,We willen ook dat de vakbroeders van Kockelmann en De Poel een oordeel vellen."

Ook voor reacties op deze herinneringen kun je terecht op het prikbord/forum.