Grauwsluiers over het scherm. In het actualiteitenprogramma Netwerk van de KRO werd op 15 januari 1999 aandacht besteed aan de vliegramp op 16 juli 1957 nabij het eiland Biak (Nederlands Nieuw Guinea) met het KLM-toestel "Neutron" (PH-UT), van het type Lockeed constellation L-1049-E. Bij deze vliegramp kwamen 58 mensen om het leven, waaronder de voltallige bemanning. Aanleiding voor de TV-uitzending was de verklaring van een man die beweerde dat hij een spreekverbod had gehad, maar dat spreekverbod na meer dan 40 jaar had verbroken. Nu was hij bereid te verklaren dat de bemanning enkele uren voor het vertrek van het toestel verbleef aan de bar van de long room (officiersmess), waar hij als barkeeper dienst deed. Aan de bar zou de gezagvoerder, mogelijk onder invloed van drank, hebben aangekondigd dat hij wel eens een stunt uit zou halen. Rob van Gijzel, luchtvaartspecialist van de Tweede-Kamerfractie van de Partij van de Arbeid, verklaarde in de uitzending, dat de inhoud van die uitzending wat hem betrof reden was het onderzoek naar de oorzaak van de ramp te heropenen. Na de uitzending heeft hij een "zwartboek" over de ramp opgesteld, dat hij wil aanbieden aan de Minister.

Dit witboek is namens nabestaanden van de gezagvoerder Rob de Roos, opgesteld door zijn broer Guus de Roos. Hevig geschokt door de beschuldigingen aan het adres van Rob de Roos hebben de nabestaanden na de uitzending alles in het werk gesteld om de feiten over de bewuste avond vóór de ramp boven water te krijgen. Archiefmateriaal werd opgespoord en bestudeerd. Voorts is gezocht naar getuigen (oud-militairen en anderen), die uit eigen waarneming en wetenschap konden verklaren over gezagvoerder De Roos en de avond voor de ramp. Het resultaat is dat geen enkel van de beschuldigingen in de uitzending overeind blijft.
De nabestaanden beogen met dit witboek de beweringen in KRO-Netwerk gedaan in het juiste daglicht te stellen, en de feiten ter kennis van het publiek te brengen. Tevens bieden zij dit witboek aan de Minister aan, om haar gedocumenteerd te informeren over de bedoelde TV-uitzending, en het door het Kamerlid Van Gijzel opgestelde "zwartboek". Aan het slot van dit witboek is een nawoord opgenomen van mr F.G. Vreede van het advocatenkantoor Boekel de Nerée.

1. Nieuwe feiten? Actualiteit?

Zaken uit een ver verleden worden door de media opgerakeld zodra er sprake is van "nieuwe feiten". Deze feiten kunnen nieuwswaardig zijn omdat ze sensationeel zijn, de nieuwsgierigheid van de kijker wekken, of actueel zijn in de context van andere gebeurtenissen zoals in dit geval de Bijlmerenquête in dezelfde tijd. Nieuws is echter niet altijd neutrale informatie. Er zijn betrokkenen, belanghebbenden, die (opnieuw) geraakt kunnen worden, beschadigd en gegriefd. Sensatiezucht en actualiteit zijn in dat geval niet genoeg om tot uitzending over te gaan. De nieuwe feiten dienen zo ernstig te zijn dat het publiek er kennis van dient te nemen, ongeacht de gevolgen voor de betrokkenen. Mits de actualiteit van het onderwerp het toelaat, verdienen de als nieuw gepresenteerde gegevens bovendien een serieus onderzoek naar het waarheidsgehalte er van.

Ook voor reacties op deze herinneringen kun je terecht op het prikbord/forum.